Morał z poczuciem humoru

Życie to nie bajka. Ale jak o tym opowiedzieć dziecku.  O tym, że dobre samopoczucie nie jest na stałe, że nie każdemu można zaufać, że spryt pomaga. Trzeba mieć oczy dookoła głowy, niespecjalnie się chwalić i przeć do celu na miarę swych zdolności. Popularność bajek Ezopa, to, iż przetrwały wieki, to efekt tego właśnie, że tak świetnie – prosto i wyraźnie przekazują pewne istotne życiowe kwestie. Bajki starożytnego niewolnika uczą jak przetrwać. To praktyczne wskazówki dla tych, którzy mają dość rozumu, by wysłuchać. Są ponadczasowe i ponadgraniczne. Niepośledni pisarze przekazywali je wielokroć upatrując w nich zasad skutecznego działania. Tym razem opowiada je Jiří Žáček – pisarz z Czech. Czeskie pochodzenie tej wersji bajek Ezopa bardziej jednak uwypuklają ilustracje Adolfa Borna. Znać je na twarzach postaci ludzkich i w ich sposobie noszenia się, w spojrzeniach zwierząt, zwłaszcza domowych ( to moje osobiste skojarzenia).

Zarówno teksty bajek, jak i ilustracje nie ukrywają starożytnych korzeni tych kształcących opowieści. Wspominają bogów z greckiego panteonu. Występują tu w swoich laurowych wiankach naprzeciw czeskiego drwala, furmana, to dość ciekawe zjawisko. Born ubarwił je jeszcze (co idzie w parze z tekstami) uczłowieczając postaci zwierzęce – dodając żabkom kostiumy kąpielowe, liskom spódnice, myszom mundury. To przydaje książce dowcipu. Łatwiej przyswoić prawdy życiowe, jeśli podane są na wesoło. A Czesi na brak poczucia humoru nie narzekają.

Ezop więc,  w tej odsłonie jest nie tylko przenikliwym, bystrym starcem prawiącym morały. Jest też dowcipnisiem. Žáček pisze o jego dziele: Świat od jego czasów całkiem się zmienił, ludzie latają w kosmos, podglądają dawne dzieje, porozumiewają się przez całą kulę ziemską, ale mają takie same radości, namiętności i złe przyzwyczajenia, jak współcześni Ezopowi. Tak więc, zanim skłonimy dziecko do zgłębiania astrofizyki, zaopatrzymy  w tomiszcza, wypełnione wiedzą z różnych dziedzin, elektroniczne urządzenia, poczytajmy im bajki. Jak sobie zapamiętają, tak sobie pościelą.

JP

Jiří Žáček, Adolf Born „Bajki Ezopa”, przetłumaczył Antoni Kroh, wydawnictwo Media Rodzina, 2017