Wgląd

„Co ty masz w głowie?” zapyta ten i ów swojego rodzonego dziecka. A ono, jeśli akurat będzie miało ochotę podjąć ten ważki temat, może odpowiedzieć, na przykład: „bmw”, albo na przykład: „kozy z nosa, teraz je wydłubię i ulepię z nich dziewczynkę, z którą się ożenię”, albo na przykład: „nie wiem, mama, coś mi tam nawsadzała, jak byłam w brzuchu”. Pojawią się różne odpowiedzi. Sprawa nie dotyczy tylko dzieci. Znałam jednego sławnego poetę, który po przebudzeniu oddawał się dłuższej refleksji, patrząc  w sufit konstatował: „mam takie gówno w głowie”. Nie wiem, czy to jest tak, że każdy ma w głowie to, co sobie wyobraża, że ma? (To by dopiero było!)

Wiedza naukowców o tym, co człowiek ma w głowie rozwija się. Badacze wciąż badają mózg i odkrywają jak wiele można zdziałać dobrego dla naszego życia, jeśli tej wiedzy użyć w słusznej sprawie. Tylko, że wiedza ta z laboratoriów, gabinetów, stron naukowych elaboratów musi wyjść do ludzi. Dzięki Isabel Minhós Martins, Marii Manuel Pedrosa jest to możliwe. Napisały książkę, która rozświetli perspektywę młodego człowieka, dowie się on, co tak naprawdę zawiera jego głowa. Autorki zabierają go na wyprawę do wnętrza mózgu. Same lubią drążyć niełatwe tematy, mówią: odczułyśmy potrzebę zanurzenia się   świat myśli, emocji, pamięci i procesów uczenia się, co pomogłoby – nam, autorkom  i naszym czytelnikom – zrozumieć trochę lepiej to cudowne miejsce, gdzie mieszka nasze „ja”: organ pozwalający nam czuć, zapamiętywać, porównywać, podejmować decyzje, reagować, tworzyć (tę listę można by ciągnąć w nieskończoność). Panie potraktowały temat szeroko, bardzo wygodnie go usystematyzowały, każdy rozdział jest napisany klarownie bez niezrozumiałych dla nie-naukowca słów, a jeśli takie się pojawiają, to od razu zostają wytłumaczone – tak przystępnie, że każde dziecko przyswoi znaczenie –  z palcem  w nosie lub już na etapie kręcenia kozowej kuleczki.
Są też ilustracje. Madalena Matoso zadbała o to, by mózg czytelnika tworzył połączenia neuronalne także za pomocą odbieranego obrazu kojarzonego z przekazem pisanym. Neurony potrafią tak ładnie wyglądać! Różne skojarzonka zapadną czytelnikowi  w wyobraźnię, kiedy będzie oglądał obrazki.
Wobec istnienia takich książek nie można, po prostu nie można pozostawić dzieci ignorancji. Świadomość tego, co dzieje się w mózgu niezbędnie sprawi, że będą umiały posłużyć się wiedzą, zadbać o piękny organ umiejscowiony w głowie i sprawić, by życie ich było lepsze. W dzisiejszych czasach pewne rzeczy po prostu trzeba wiedzieć.

JP

Isabel Minhós Martins, Marii Manuel Pedrosa „W głowie. Wyprawa do wnętrza mózgu”, zilustrowała Madalena Matoso, przełożyła katarzyna Okrasko, wydawnictwo Dwie Siostry, 2021.